ប្រវត្តិព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧

ព្រះរាជវង្ស និង​ ជីវប្រវត្តិរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ យើងស្គាល់បានមួយភាគធំដោយ
សារសិលាចារឹកនៅប្រាសាទជ្រុង ក្នុងរង្វង់នគរធំ សិលាចារឹកនៅ ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ
ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង សិលាចារឹកនៅប្រាសាទបាយ័ន នៅបា្រសាទតាព្រហ្មនិងជាពិសេស
ដោយសារសិលាចារិកនៅប្រាសាភិមានអាកាសដែលចងក្រងនិពន្ឋតាក់តែងឡើងជា
កំណាព្យកាព្យឃ្លោងដោយព្រះអគ្គមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី។
ព្រះរាជវង្ស
បើតាមការសិក្សាស្រាវជា្រវរបស់លោក
(George COEDES)ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧
ប្រហែលជាប្រសូតយ៉ាងយូរណាស់ក្នុង
គ.ស១១២៥។ព្រះមាតាព្រះអង្គ ព្រះនាម
ជ័យរាជចូឌាមណី។ព្រះបិតាព្រះអង្គ
ព្រះនាមធរណិន្រ្ទវរ្ម័នទី២ ដែលសោយ
រាជ្យបន្ទាប់ពីព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី២។
ព្រះអង្គត្រូវជាចៅមីងរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៦ និង ត្រូវជាក្មួយព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី២។
ដូច្នេះយើងឃើញថា តាមរយះម្តាយ ព្រះអង្គជាប់ចុះមកពីព្រះរាជរង្ស ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ
ជំនាន់មុន មហានគរ(ឬ មុនអង្គរ ឬ ក្នុងសម័យនគរហ្វូណន់ ជេនឡា)។ហើយតាមខ្សែ
ប្រឡាយព្រះរាជរង្សឪពុកព្រះអង្គចុះមកពី ព្រះសន្ទតិវង្សមហិធរបុរះ។
យុវភាព
តាមរយះសិលាចារឹកដដែលយើងបានដឹងថាកាលបិតាព្រះអង្គព្រះធរណិន្រ្ទវរ្ម័នទី២នៅ
សោយរាជ្យជា ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាព្រះជ័យវរ្ម័នទី៧ បានទទួលតំណែងជាមេទ័ពធំ
កំពូលដឹកនាំកងពលសេនាខ្មែរទៅធ្វើសង្គ្រាមតទល់នឹងនគរចាម្ប៉ា។កាលនោះព្រះអង្គ
ព្រះជន្មបាន២៥វស្សា។
បើតាមសិលាចារឹកយើងអាចសន្និដា្ឋនបានថាកាលនោះព្រះអង្គមានព្រះមហេសីរួច
សេ្រចទៅហើយព្រះនាមរបស់ព្រះនាងគឺជ័យរាជាទេវី។ជាមួយនឹងព្រះនាងប្រហែលជា
ក្នុងគ.ស១១៤៥ព្រះអង្គបានមានព្រះរាជ្សបុត្រមួយព្រះអង្គព្រះនាមស្រីឥន្រ្ទកុមារ។
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ព្រះអង្គត្រូវបែកព្រាត់បា្រស់ពីប្រពន្ឋកូនដោយក្តីវិយោគអួលណែន
ចុកចាប់រៀងរាល់ថ្ងៃពុំដែលមានល្ហែល្ហើយឡើយ។ទុក្ខសោកសង្រេងឈឺខ្លោចផ្សារីងរៃ
ដោយការព្រាត់ប្រាស់នេះត្រូវបានព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីជាបងស្រីបង្កើតរបស់មហេសីព្រះអង្គ
សរសេរចារវេញចងជាភួងកំណាព្យ លើផ្ទាំងសិលា ប្រាសាទភិមានអាកាស។ព្រះនាង
​ឥន្រ្ទទេវីបានរៀបរាប់អធិប្បាយថា:ព្រះមហេសីព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ព្រះនាងជ័យ
រាជាទេវីប្រៀបបានទៅព្រះនាងសិតាដែលកំពុងតែព្រាត់ពីស្វាមីគឺព្រះរាម។ព្រះរាមគឹ
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ឯស្តេចចាមប្រៀបបានទៅនឹងក្រុងរាពណ៍។នៅពេលដែលព្រះស្វាមី
យាងទៅធ្វើសង្រ្គាមនឹងខ្មាំងព្រះនាងជ័យរាជាទេវីបានចូលកាន់សីលកាន់ត្រណមគោរព
តាមក្បួនខ្នាតប្រពៃណីមិនហ៊ានធ្វេសប្រហែសសោះឡើយ។ព្រះនាងតែងខិតខំសិក្សា
ស្វាធ្យាយធម៌ បួងសួងបន់ស្រន់សុំអោយព្រះស្វាមីបានជួបតែសេចក្តីសុខ និងជ័យជំនះ
ឈ្នះលើសត្រូវ។ព្រះនាងមានរូបរាងកាយស្គាំងស្គម ហើយមិនយកចិត្តទុកដាក់និងសក់
ព្រះនាងឡើយ។កាលណាបើនឹកឃើញទៅដល់ព្រះស្វាមីម្តងៗ ព្រះនាងតែងតែឈឺចុក
ចាប់ពើតក្នុងទ្រូង។តែការឈឺចុកចាប់នេះបានធ្វើអោយព្រះនាងសប្បាយរំសាយទុក្ខទៅ
វិញ។ព្រះនាងជ័យរាជាទេវីនៅស្មោះត្រង់រងចាំការវិលត្រឡប់របស់ព្រះជ័យវរ្ម័នជានិច្ច។
ជីវិតតស៊ូ ព្យាយាម រងចាំ
នៅគស១១៦០ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧កំពុងតែធ្វើចម្បាំងប្រយុទ្ឋជាមួយកងទ័ពនគរចម្ប៉ា
នៅមុខទីក្រុងវិជ័យ។គា្រនោះ ព្រះអង្គបានទទួលដំណឹងថាព្រះបិតាព្រះអង្គចូលទិវង្គត
ហើយព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២ បានឡើងសោយរាជ្យជំនួស។
នៅចំពោះមុខស្ថានការណ៍ផ្លាស់ប្តូរនេះ ព្រះអង្គពុំបានផ្លាស់ប្តូរចិត្តគំនិតអ្វីទាំងអស់។ព្រះ
អង្គនៅតែបន្តធ្វើសង្រ្គាមវាយប្រហារនគរចាម ហើយគោរពស្មោះស្ម័គ្របំរើព្រះមហាក្សត្រ
ថ្មីដោយគ្មានវេចវេរ។នៅពេលដែលព្រះអង្គទទួលដំណឹងដឹងថានៅព្រះរាជធានមានមន្រ្តី
ក្បត់ចង់ធ្វើឃាតព្រះមហាក្សត្រព្រះអង្គបានធ្វើដំណើរយាងចូលមកនគរវិញដើម្បីជួយ
ការពារជ្រោមជ្រែងព្រះរាជា។តែព្រះអង្គមកដល់យឺតពេលហើយសោកនាដកម្មបាន
កន្លសហួសផុតរួចស្រេចបាត់ទៅហើយ។ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២ត្រូវគេធ្វើឃាតហើយ
ព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គព្រះស្រីឥន្រ្ទកុមារក៏ប្រហែលជាអស់សង្ខារក្នុងសម័យជាមួយគ្នាដែរ។
ក្នុងគ.ស១១៦៥បើតាមសិលាចារឹកប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ ស្តេចថ្មីព្រះបាទត្រឹភុវ័នអាទិត្យ
បានរៀបចំធ្វើពិធីព្រះរាជាភិសេក ហើយប្រកាសតាំងខ្លួនជាព្រះមហាក្សត្រនគរកម្ពុជា។
កាលនោះព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ព្រះអង្គមិនបានកកេណ្ឌទ័ពចេញទៅធ្វើសង្គ្រាមមកត
តាំងរាំងជល់នឹងសេ្តចជ្រែករាជ្យដើម្បីដណ្តើមយករាជបល្ល័ង្កមកវិញទេ។ព្រះអង្គនៅនឹង
ស្ងៀមមិនបណ្តែតបណ្តោយចិត្តគំនិតអារម្មណ៍អោយផ្លាស់ប្តូរហក់លោតទៅតាមមនោ
សញ្ចេតនាភ្លើងកំហឹង ការប្រមាថឆេវឆាវនិងការលោភលន់ខ្វះពិចារណាឡើយ។ព្រះអង្គ
បានសម្ងំរស់នៅ​​​ ប្រាសាទព្រះខ័ន​ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្វាយ យកពេលស្មឹងស្មាធ ត្រិះរិះស្រាវ
ជា្រវសិក្សាពិចារណារកផ្លូវចំរើន រង់ចាំឪកាសល្អ ដើម្បីដាក់ខ្លួនចូលបំរើជាតិ។
លទ្ឋផលនៃការតស៊ូ
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះអង្គរង់ចាំអស់រយះពេល១៧ឆ្នាំគ ស១១៦០ដល់១១៧៧ទើប
ឪកាសល្អបានមកដល់។ព្រឹត្តិការណ៍នគរចម្ប៉ាវាយប្រហារលុកលុយប្រទេសកម្ពុជានិង
ការអស់ព្រះជន្មរបស់ព្រះមហាក្សត្រជ្រែករាជ្យបានរុញច្រានជម្រុញអោយព្រះអង្គចេញ
មុខបង្កបង្កើតចលនាតស៊ូរំដោះជាតិ។ព្រះអង្គដឹកនាំការតស៊ូប្រឆាំងនឹងអាណានិគម
ចម្ប៉ាអស់រយះពេល៤ឆ្នាំទើបបានទទួលលទ្ឋផលល្អ។នៅគស១១៨១ដែលព្រះអង្គបាន
រំដោះជាតិមាតុភូមិពីកណ្តាប់ដៃចាមព្រះអង្គបានប្រកាសជាព្រះមហាក្សត្រនគរកម្ពុជា
ហើយទទួលព្រះរាជាភិសេកក្នុងឆ្នាំដដែល។កាលនោះតាមការប៉ាន់ស្មានព្រះបាទជ័យ
វរ្ម័នទី៧បានព្រះជន្មប្រហែលជាជាង៥០វស្សា។ចំណែកខាងព្រះអគ្គមហេសីជ័យរាជា
ទេវីវិញដើម្បីជាការអបអរអរគុណដល់គុណបុណ្យបារមីព្រះរតនត្រៃដែលបានជួយ
ព្រះនាងតាមការបន់ស្រន់បួងសួង ព្រះរាជទេពី បានធ្វើបុណ្យចែកទានអំណោយគ្រប់
បែបយ៉ាងដល់វត្តអារាម និង ប្រជានុរាស្រ្ត។
ក្រោយដែលព្រះអគ្គមហេសីជ័យរាជាទេវីចូលទិវង្គត ព្រះនាងឥន្រ្ទទេវីជាបងត្រូវបានព្រះ
បាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានអភិសេកតែងតាំងជាព្រះអគ្គមហេសី។ព្រះនាងជាស្រ្តីម្នាក់ដែល
មានវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់មានបា្រជ្ញាភ្លឺថ្លាមោះមុត ឈ្លាវៃពូកែល្បីល្បាញខាងវិជ្ជាអក្សរសាស្រ្តមាន
ធម៌មេត្តាន្តោសហើយគោរពបូជាព្រះពុទ្ឋសាសនា។ព្រះនាងជ័យរាជាទេវីនិងព្រះនាង
ឥន្រ្ទទេវីដែលជាមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧សុទ្ឋតែធ្លាប់ជួយផ្តល់យោបល់តូច
ធំដល់ព្រះស្វាមី តាមព្រះពុទ្ឋឪវាទ។
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះអង្គគោរពបូជានិងមានជំនឿទៅលើព្រះពុទ្ឋ
សាសនាផ្នែកមហាយាន។ព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គជាច្រើនសុទ្ឋតែមានជំនឿនិងធ្វើសក្ការះ
បូជាថ្វាយចំពោះព្រះពុទ្ឋសាសនា។បុត្រព្រះអង្គ ព្រះនាមគមលិន្ត បានបួសជាសង្ឃ
ហើយទៅបន្តការសិក្សានៅកោះសេរីលង្កា។បុត្រមួយទៀត ព្រះអង្គវីរកុមារ​ដែលបាន
និពន្ឋចារ អត្តបទមួយយ៉ាងល្អវែកញែកអធិប្បបាយពីព្រះពុទ្ឋនៅលើផ្ទាំងថ្ម នៅ
ប្រាសាទព្រះខ័ន។
កិត្យានុភាព
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដោយសារការតស៊ូព្យាយាម ព្រះអង្គបានទទួលជោគជ័យដែល
គេអាចចាត់ទុកជាជោគជ័យផ្ទាល់ខ្លួន។តែព្រះអង្គបានយកជោគជ័យនេះឥទ្ឋិពល
អំណាច ការចេះដឹង ការពិសោធន៍ និង ប្រាជ្ញាភ្លឺថ្លាឈ្លាសវៃរបស់ព្រះអង្គ មកកសាង
ប្រទេសជាតិ ផ្តល់នូវសេចក្តីសុខកេ្សមក្សាន្ត សន្តិភាព​ចំរើនលូតលាស់ ដល់ប្រជានុរាស្រ្ត
ដោយគ្មានរើសអើងវណ្ណះ។
ការកសាងរបស់ព្រះអង្គ​ នគរចម្ប៉ាបានក្លាយទៅជាខេត្តខណ្ឌខ្មែរ ទឹកដីខ្មែរ ក៏បានលាត
សន្ឋឹងធំវែងឆ្ងាយ ជាមហាអំណាចមួយយ៉ាងធំដែរ នៅក្នុងអាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍។ចក្រភព
ខែ្មរ ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ មានកម្ពុជា ចម្ប៉ា បច្ចុប្បន្នលាវ សៀម និង ទឹកដីមួយ
ភាគធំនៃប្រទេសភូមា និង ម៉ាឡេស៊ី។
ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ព្រះអង្គបានចូលទិវង្គត នៅក្នុងគស ១២០១។